Possibilities of therapeutic actions towards domestic violence perpetrators in conditions of prison isolation
Abstract
The purpose of this paper is to present the possibilities of taking therapeutic actions in the conditions of prison isolation towards persons who commit acts of domestic violence. Clinical practice and research reports indicate the validity of expanding rehabilitation and correctional programs to include deeper therapeutic work with inmates. The conditions of prison isolation make it somewhat difficult to establish a therapeutic relationship, but on the other hand, building contact between the inmate and the therapist can serve as a form of relationship-building training based on mutual respect and trust. The paper presents the possibilities of working with a person who used to commit acts of domestic violence, in particular in a romantic relationship (IPV – Intimate Partner Violence) using behavioral-cognitive and systemic approaches. Deeper analysis of possibilities of using therapeutic actions indicates the validity of combining both techniques. On the one hand, patients are equipped with tools and techniques allowing them to change their behavior, on the other hand, creating space to work within the broader family context. The article also features an attempt to analyze the possibilities of working with a couple who experience domestic violence, either in the conditions of prison isolation or after leaving the penitentiary. The considerations presented below widen the understanding of prison isolation conditions as a possibility to build a new reality and change behavior even when serving a prison sentence.
Keywords
intimate partner violence (IPV); domestic violence; (psycho)therapy; prison isolation
References
Arias E., Arce R., Vilariño M., 2013, Batterer intervention programmes: A meta-analytic review of effectiveness, „Psychosocial Intervention”, 22, 153–160.
Badura-Madej W., Dobrzyńska-Mesterhazy A., 2000, Przemoc w rodzinie – interwencja kryzysowa i psychoterapia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Barbaro B. de, 1997, Dzieje terapeuty rodzinnego. „Znak”, nr 10,s. 28–37.
Beisert M., 2002, Mechanizmy rozwoju kazirodztwa w rodzinie, „Dziecko Krzywdzone”, nr 1, s. 69–84.
Beisert M., 2005, Patologia seksualna w systemie rodzinny. Dylematy współczesnych rodzin, „Roczniki Socjologii Rodziny”, 16, s. 33–55.
Bińczycka J., 2003, Sprawca przemocy, [w:] Przemoc dzieci i młodzieży, (red.) J. Papież, A. Płukis, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Bowen M., 1978, Family therapy in clinical practice, Jason Aronson, New York.
Burke B. L., Arkowitz H., Menchola M., 2003, The efficacy of motivational interviewing:A meta-analysis of controlled clinical trials, „Journal of Consulting and Clinical Psychology”, 71, 843–861.
Byrne J. M., Pattavina A., Taxman F.S., 2015, International trends in prison upsizing and downsizing: In search of evidence of a global rehabilitation revolution, „Victims & Offenders”, nr 10, s. 420–451.
Cannon C., Hamel J., Buttell F., Ferreira R. J., 2016, A survey of domestic violence perpetrator programs in the United States and Canada: Findings and implications for policy intervention, 0132Partner Abuse”, 7, 3, 226–276.
Chereji S., Pintea S., David D., 2012, The relationship of anger and cognitive distortions with violence in violent offenders’ population: A meta-analytic review, „The European Journal of Psychology Applied to Legal Context”, nr 4(1), s. 59–77.
Chrząstowski S., 2014, Nie tylko schemat. Praktyka systemowej terapii rodzin, Wydawnictwo Paradygmat, Warszawa.
Cunha O., Gonçalves R. A., 2013, Intimate partner violence offenders: Generating a data-based typology of batterers and implications for treatment, „The European Journal of Psychology Applied to Legal Context”, 5, 131–139.
Curven B., Palmer S., Ruddel P., 2006, Poznawczo-behawioralna terapia krótkoterminowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Dallos R., 2006, Attachement narrative therapy. Integrating narrative, systemic and attachemnt therapies, Open University Press, Maidenhead.
Dobrzyńska-Mesterhazy A., 1996, Przemoc w rodzinie: diagnoza i interwencja kryzysowa, [w:] Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych, (red.) W. Badura-Madej, Wydawnictwo Interart, Warszawa, s. 115–144.
Dutton D. G., 2001, Przemoc w rodzinie, Wydawnictwo Bertelsmann Media, Warszawa.
Dutton D. G., 2007, The abusive personality (2nd ed.), Guilford Press, New York.
Dymowska M., 1997, Przemoc fizyczna wobec dziecka w rodzinie, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, nr 10, s. 6–10.
Dyjakon D., 2014, Diagnoza i psychoterapia sprawców przemocy domowej. Bezpieczeństwo i zmiana, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Dyjakon D., 2016, Przemoc domowa. Czy można wybaczyć i być razem?, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Fajkowska-Stanik M., 2001, Transseksualizm i rodzina. Przekaz pokoleniowy wzorów relacyjnych w rodzinach transseksualnych kobiet, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
Frączek A., 2002, O naturze i formowaniu się psychologicznej regulacji agresji interpersonalnej, [w:] Psychologia czynności. Nowe perspektywy, (red.) I. Kurcz, D. Kądzielewa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 45–64.
Freedman B.J., Rice D.G., 1977, Marital therapy in prison: One-partner „couple therapy”, „Psychiatry: Journal for the Study of Interpersonal Processes”, 40(2), 175–183.
Freedman J., Combs G., 2000, Narrative therapy with couples, [w:] Comparative treatments for relationship dysfuction, (red.) F.M. Dattilo, L.J. Bevilacqa, Springer, New York.
Friedman E. H., 1991, Bowen theory and therapy, [w:] Handbook of family therapy, Vol. 2, (red.) A. S. Gurman, D. P. Kniskern, Brunner/Mazel, New York, s. 134–170.
Ganley A.L., Schechter S., 1996, Domestic violence: A national curriculum for children’s protective services, „Family Violence Prevention Fund”, CA, San Francisco.
Goldenberg H., Goldenberg I., 2006, Terapia Rodzin, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Herman J. L., 2007, Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Izdebski R., Szaszkiewicz W., 2003, Terapia systemowa rodziny z przemocą, „Dziecko Krzywdzone”, Vol. 2, nr 4, s. 1–9.
Izdebski R., Szwajca K., de Barabro M., Szaszkiewicz W., 2012, Przemoc w rodzinie, maltretowanie fizyczne i wykorzystywanie seksualne dzieci i młodzieży, [w:] Psychiatria dzieci i młodzieży, (red.) I. Namysłowska,Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 409–444.
Kaslow F. W., 1987, Couples or family therapy for prisoners and their significant others, „American Journal of Family Therapy”, 15(4), 352–360.
Kerr M. E., Bowen M., 1988, Family evaluation, W. W. Norton, New York.
Kocur J., Rzeźniczak Ł., 2002, Analiza psychospołecznych uwarunkowań zachowań agresywnych w rodzinach, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 11 (supl. 2), 15, s. 45–49.
Kołbik I., 1994, Lojalność rodzinna, [w:] Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, (red.) de Barbaro B., Collegium Medicum UJ, Kraków.
Kołbik J., 1999, Wywiad rodzinny z użyciem genogramu, [w:] Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, (red.) B. de Barbaro, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 97–109.
Konopka K., Frączek A., 2013, Płeć psychologiczna a gotowość do agresji interpersonalneju kobiet i mężczyzn, „Polskie Forum Psychologiczne”, 18, 1, s. 65–80.
Krahe B., 2005, Agresja, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Kuncewicz D., 2009, Destruktywne strategie rozwiązywania konfliktów z perspektywy jednostki i w parach, [w:] Psychospołeczne konteksty doświadczania straty, (red.) S. Steuden, K. Janowski, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 111–130.
Larson J. H., 2002, Czy powinniśmy być razem?, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Lawson D. M., Kellam M., Quinn J., Malnar S. G., 2012, Integrated Cognitive-Behavioral and Psychodynamic Psychotherapy for Intimate Partner Violent Men, „Psychotherapy”, 49, 2, s. 190–120.
Lipowska-Teutsch A., 1998, Wychować, wyleczyć, wyzwolić, Wydawnictwo PARPA,Warszawa.
Marczak M., 2009, Resocjalizacyjne programy penitencjarne realizowane przez Służbę Więzienną w Polsce, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Warszawa.
Martinson R., 1974, What works? Questions and answers about prison reform, „The Public Interest”, nr 35, s. 22–54.
McGoldrick M., Gerson R., Hartman S. S., 2007, Genogramy. Rozpoznanie i interwencja, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
Mellibruda J., 2002, Wybrane problemy patologii życia rodzinnego, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, (red.) J. Strelau, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Miller A., 2000, Zniewolone dzieciństwo. Ukryte źródła tyranii, Wydawnictwo Media Rodzinna, Poznań.
Murphy C. M., Eckhardt C. I., 2005, Treating the Abusive Partner: An Individualized Cognitive-Behavioral Approach, Guilford Press, New York.
Murphy C. M., Eckhard C. I., Clifford J. M., 2017, Individual versus Group Cognitive-Behavioral Therapy for Partner-Violent Men: A Preliminary Randomized Trial,„Journal of Interpersonal Violence”.
Namysłowska I., 2000, Terapia rodzin, Wydawnictwo IPiN, Warszawa.
Napier A. Y., Whitaker C. A., 2006, Rodzinna karuzela. Terapia rodzin bez tajemnic, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Nikodemska S., 2001, Przemoc wobec bliskich u pacjentów lecznictwa odwykowego, „Świat Problemów”, nr 1(96), s. 29–30.
Novo M., Fariña F., Seijo D., Arce R., 2012, Assessment of a community rehabilitation programme in convicted male intimate-partner violence offenders, „International Journal of Clinical and Health Psychology”, nr 12, s. 219–234.
Papero D.V., 1995, Bowen’s family systems and marriage, [w:] Clinical handbook of couple therapy, (red.) N.S. Jacobson, A.S. Gurman, Guilford Press, New York.
Plopa M., 2005, Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”,Kraków.
Popiel A., Pragłowska E., 2008, Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo PARADYGMAT, Warszawa.
Potter-Efron R., 2015, Handbook of anger management and domestic violence offender treatment (2nd ed.), Routledge, New York.
Price B. J., Rosenbaum A., 2009, Batterer intervention programs: A report from the field. 29, „Violence and Victims”, 24, 6, s. 757–770.
Redondo S., Sánchez-Meca J., Garrido V., 2002, Los programas psicológicos con delincuentes y su efectividad, „La situación europea. Psicothema”, nr 14 (Supl.), s. 164–173.
Reiter M. D., 2014, Developing case conceptualization, [w:] Case conceptualization in family therapy, (red.) M. D. Reiter, Pearson Higher Education, Boston, s. 1–20.
Reiter M. D., Ray W. A., 2014, Strategic family therapy, [w:] Case conceptualization in family therapy, (red.) M. D. Reiter, Pearson Higher Education, Boston, s. 126–142.
Roberto, L.G., 1992, Transgenerational family therapies, Brunner/Mazel, New York.
Robertson K., Murachver T., 2007, Correlates of partner violence for incarcerated women and men, „Journal of Interpersonal Violence”, nr 22, s. 639–655.
Rode D., 2010, Psychologiczne uwarunkowania przemocy w rodzinie. Charakterystyka sprawców, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Rode D., 2018, Psychologiczne i relacyjne wyznaczniki przemocy domowej. Charakterystyka sprawców, Wydawnictwo Suprema Lex, Kraków.
Rostowski J., Rostowska T., 2014, Rola systemu lustrzanych neuronów w rozwoju języka i komunikacji interpersonalnej, „Psychologia Rozwojowa”, nr 19(2), s 49–65.
Rotti G., Sgarbi Ch., Sinisi A., de Fazio L., Giambalvo N., Ferrari S., Galeazzi G. M., 2017, An update on intimate partner violence and mental health, „Minerva Psychiatrica”, nr 58 (4), s 216–233.
Siewierska A., Śliwczyńska J., Namysłowska I., 2008, Czy możliwa jest diagnoza systemowa? „Psychiatria Polska”, nr 42(1), s 17–24.
Sith S.M., Smith D.B., Pen C.E., Ward D.B., Tritt D., 2004, Intimate partner physical abuse perpetration and victimization risk factors: A meta-analytic review, „Aggression and Violent Behavior” 10(1), s. 65–98. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j. avb.2003.09.001”10.1016/j.avb.2003.09.001.
Smith S., Hayes S.C., 2019, W pułapce myśli. Jak skutecznie poradzić sobie z depresją, stresem i lękiem, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Sperry L., 2005, Case conceptualization: A strategy for incorporating individual, couple and family dynamics in the treatment process, „The American Journal of Family Therapy”, nr 33 (5), s. 353–364.
Stith S. M., Rosen K. H., McCollum E. E., Thomsen C. J., 2004, Treating intimate partner violence within intact couple relationships: outcomes of multi-couple versus individual couple therapy, „Journal of Marital and Family Therapy”, nr 30(3), s. 305–318.
Street E., 2013, Terapia rodzinna i systemowa, [w:] Psychoterapia i poradnictwo, t. 2, (red.) C. Feltham, I. Horton, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 333–340.
Szpringer M, Laurman-Jarząbek E., Drapała A., 2005, Profilaktyka uzależnień i przemocy w rodzinie, Wydawnictwo Stachurski, Kielce.
Świętochowski W., 2017, Rodzina w ujęciu systemowym, [w:] Psychologia rodziny, (red.) I. Janiacka, H. Liberska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 21–45.
Tryjarska B., 2006, Rodzina w ujęciu systemowym, [w:] Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych, (red.) Milewska E., Szymanowska A., Wydawnictwo CMPPP MEN, Warszawa.
Tucholska S., (2002), Charakterystyka sprawców przemocy domowej, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, nr 1, s. 34–38.
Tyszkowa M., 1991, Związek między rodzina i rozwojem psychicznym człowieka:poszukiwanie paradygmatu teoretycznego, „Roczniki Socjologii Rodziny”, nr 3, s. 133–153.
Vaselle-Augensytein R., Erlich, A., 1992, Male batterers : evidence for psychopatology,w: Intlimate Violence: Interdisciplinary Perspectives, (red.) E. C. Viano, DC: Taylor&Francis, Washington, s. 139–156.
Viere G. M., 2001, Examining family ritual, „The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families”, nr 9, s 285–288.
Walker L. E., 1989, Psychology and violence against women, „American Psychologist”,nr 44(4), s. 695–702.
Widera-Wysoczańska A., 2010, Mechanizmy przemocy w rodzinie. Z pokolenia na pokolenie, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Wolin S. J., Bennett L. A., 1984, Family rituals, „Family Process”, nr 23, s. 401–420.
Zubernis L., Snyder M., 2016, Case Conceptualization and Effective Interventions:Assessing and Treating Mental, Emotional, and Behavioral Disorders, Sage Publications,Los Angeles.
Badura-Madej W., Dobrzyńska-Mesterhazy A., 2000, Przemoc w rodzinie – interwencja kryzysowa i psychoterapia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Barbaro B. de, 1997, Dzieje terapeuty rodzinnego. „Znak”, nr 10,s. 28–37.
Beisert M., 2002, Mechanizmy rozwoju kazirodztwa w rodzinie, „Dziecko Krzywdzone”, nr 1, s. 69–84.
Beisert M., 2005, Patologia seksualna w systemie rodzinny. Dylematy współczesnych rodzin, „Roczniki Socjologii Rodziny”, 16, s. 33–55.
Bińczycka J., 2003, Sprawca przemocy, [w:] Przemoc dzieci i młodzieży, (red.) J. Papież, A. Płukis, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Bowen M., 1978, Family therapy in clinical practice, Jason Aronson, New York.
Burke B. L., Arkowitz H., Menchola M., 2003, The efficacy of motivational interviewing:A meta-analysis of controlled clinical trials, „Journal of Consulting and Clinical Psychology”, 71, 843–861.
Byrne J. M., Pattavina A., Taxman F.S., 2015, International trends in prison upsizing and downsizing: In search of evidence of a global rehabilitation revolution, „Victims & Offenders”, nr 10, s. 420–451.
Cannon C., Hamel J., Buttell F., Ferreira R. J., 2016, A survey of domestic violence perpetrator programs in the United States and Canada: Findings and implications for policy intervention, 0132Partner Abuse”, 7, 3, 226–276.
Chereji S., Pintea S., David D., 2012, The relationship of anger and cognitive distortions with violence in violent offenders’ population: A meta-analytic review, „The European Journal of Psychology Applied to Legal Context”, nr 4(1), s. 59–77.
Chrząstowski S., 2014, Nie tylko schemat. Praktyka systemowej terapii rodzin, Wydawnictwo Paradygmat, Warszawa.
Cunha O., Gonçalves R. A., 2013, Intimate partner violence offenders: Generating a data-based typology of batterers and implications for treatment, „The European Journal of Psychology Applied to Legal Context”, 5, 131–139.
Curven B., Palmer S., Ruddel P., 2006, Poznawczo-behawioralna terapia krótkoterminowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Dallos R., 2006, Attachement narrative therapy. Integrating narrative, systemic and attachemnt therapies, Open University Press, Maidenhead.
Dobrzyńska-Mesterhazy A., 1996, Przemoc w rodzinie: diagnoza i interwencja kryzysowa, [w:] Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych, (red.) W. Badura-Madej, Wydawnictwo Interart, Warszawa, s. 115–144.
Dutton D. G., 2001, Przemoc w rodzinie, Wydawnictwo Bertelsmann Media, Warszawa.
Dutton D. G., 2007, The abusive personality (2nd ed.), Guilford Press, New York.
Dymowska M., 1997, Przemoc fizyczna wobec dziecka w rodzinie, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, nr 10, s. 6–10.
Dyjakon D., 2014, Diagnoza i psychoterapia sprawców przemocy domowej. Bezpieczeństwo i zmiana, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Dyjakon D., 2016, Przemoc domowa. Czy można wybaczyć i być razem?, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Fajkowska-Stanik M., 2001, Transseksualizm i rodzina. Przekaz pokoleniowy wzorów relacyjnych w rodzinach transseksualnych kobiet, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
Frączek A., 2002, O naturze i formowaniu się psychologicznej regulacji agresji interpersonalnej, [w:] Psychologia czynności. Nowe perspektywy, (red.) I. Kurcz, D. Kądzielewa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 45–64.
Freedman B.J., Rice D.G., 1977, Marital therapy in prison: One-partner „couple therapy”, „Psychiatry: Journal for the Study of Interpersonal Processes”, 40(2), 175–183.
Freedman J., Combs G., 2000, Narrative therapy with couples, [w:] Comparative treatments for relationship dysfuction, (red.) F.M. Dattilo, L.J. Bevilacqa, Springer, New York.
Friedman E. H., 1991, Bowen theory and therapy, [w:] Handbook of family therapy, Vol. 2, (red.) A. S. Gurman, D. P. Kniskern, Brunner/Mazel, New York, s. 134–170.
Ganley A.L., Schechter S., 1996, Domestic violence: A national curriculum for children’s protective services, „Family Violence Prevention Fund”, CA, San Francisco.
Goldenberg H., Goldenberg I., 2006, Terapia Rodzin, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Herman J. L., 2007, Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Izdebski R., Szaszkiewicz W., 2003, Terapia systemowa rodziny z przemocą, „Dziecko Krzywdzone”, Vol. 2, nr 4, s. 1–9.
Izdebski R., Szwajca K., de Barabro M., Szaszkiewicz W., 2012, Przemoc w rodzinie, maltretowanie fizyczne i wykorzystywanie seksualne dzieci i młodzieży, [w:] Psychiatria dzieci i młodzieży, (red.) I. Namysłowska,Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 409–444.
Kaslow F. W., 1987, Couples or family therapy for prisoners and their significant others, „American Journal of Family Therapy”, 15(4), 352–360.
Kerr M. E., Bowen M., 1988, Family evaluation, W. W. Norton, New York.
Kocur J., Rzeźniczak Ł., 2002, Analiza psychospołecznych uwarunkowań zachowań agresywnych w rodzinach, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, 11 (supl. 2), 15, s. 45–49.
Kołbik I., 1994, Lojalność rodzinna, [w:] Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, (red.) de Barbaro B., Collegium Medicum UJ, Kraków.
Kołbik J., 1999, Wywiad rodzinny z użyciem genogramu, [w:] Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, (red.) B. de Barbaro, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 97–109.
Konopka K., Frączek A., 2013, Płeć psychologiczna a gotowość do agresji interpersonalneju kobiet i mężczyzn, „Polskie Forum Psychologiczne”, 18, 1, s. 65–80.
Krahe B., 2005, Agresja, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Kuncewicz D., 2009, Destruktywne strategie rozwiązywania konfliktów z perspektywy jednostki i w parach, [w:] Psychospołeczne konteksty doświadczania straty, (red.) S. Steuden, K. Janowski, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 111–130.
Larson J. H., 2002, Czy powinniśmy być razem?, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Lawson D. M., Kellam M., Quinn J., Malnar S. G., 2012, Integrated Cognitive-Behavioral and Psychodynamic Psychotherapy for Intimate Partner Violent Men, „Psychotherapy”, 49, 2, s. 190–120.
Lipowska-Teutsch A., 1998, Wychować, wyleczyć, wyzwolić, Wydawnictwo PARPA,Warszawa.
Marczak M., 2009, Resocjalizacyjne programy penitencjarne realizowane przez Służbę Więzienną w Polsce, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Warszawa.
Martinson R., 1974, What works? Questions and answers about prison reform, „The Public Interest”, nr 35, s. 22–54.
McGoldrick M., Gerson R., Hartman S. S., 2007, Genogramy. Rozpoznanie i interwencja, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
Mellibruda J., 2002, Wybrane problemy patologii życia rodzinnego, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, (red.) J. Strelau, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Miller A., 2000, Zniewolone dzieciństwo. Ukryte źródła tyranii, Wydawnictwo Media Rodzinna, Poznań.
Murphy C. M., Eckhardt C. I., 2005, Treating the Abusive Partner: An Individualized Cognitive-Behavioral Approach, Guilford Press, New York.
Murphy C. M., Eckhard C. I., Clifford J. M., 2017, Individual versus Group Cognitive-Behavioral Therapy for Partner-Violent Men: A Preliminary Randomized Trial,„Journal of Interpersonal Violence”.
Namysłowska I., 2000, Terapia rodzin, Wydawnictwo IPiN, Warszawa.
Napier A. Y., Whitaker C. A., 2006, Rodzinna karuzela. Terapia rodzin bez tajemnic, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Nikodemska S., 2001, Przemoc wobec bliskich u pacjentów lecznictwa odwykowego, „Świat Problemów”, nr 1(96), s. 29–30.
Novo M., Fariña F., Seijo D., Arce R., 2012, Assessment of a community rehabilitation programme in convicted male intimate-partner violence offenders, „International Journal of Clinical and Health Psychology”, nr 12, s. 219–234.
Papero D.V., 1995, Bowen’s family systems and marriage, [w:] Clinical handbook of couple therapy, (red.) N.S. Jacobson, A.S. Gurman, Guilford Press, New York.
Plopa M., 2005, Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”,Kraków.
Popiel A., Pragłowska E., 2008, Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo PARADYGMAT, Warszawa.
Potter-Efron R., 2015, Handbook of anger management and domestic violence offender treatment (2nd ed.), Routledge, New York.
Price B. J., Rosenbaum A., 2009, Batterer intervention programs: A report from the field. 29, „Violence and Victims”, 24, 6, s. 757–770.
Redondo S., Sánchez-Meca J., Garrido V., 2002, Los programas psicológicos con delincuentes y su efectividad, „La situación europea. Psicothema”, nr 14 (Supl.), s. 164–173.
Reiter M. D., 2014, Developing case conceptualization, [w:] Case conceptualization in family therapy, (red.) M. D. Reiter, Pearson Higher Education, Boston, s. 1–20.
Reiter M. D., Ray W. A., 2014, Strategic family therapy, [w:] Case conceptualization in family therapy, (red.) M. D. Reiter, Pearson Higher Education, Boston, s. 126–142.
Roberto, L.G., 1992, Transgenerational family therapies, Brunner/Mazel, New York.
Robertson K., Murachver T., 2007, Correlates of partner violence for incarcerated women and men, „Journal of Interpersonal Violence”, nr 22, s. 639–655.
Rode D., 2010, Psychologiczne uwarunkowania przemocy w rodzinie. Charakterystyka sprawców, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Rode D., 2018, Psychologiczne i relacyjne wyznaczniki przemocy domowej. Charakterystyka sprawców, Wydawnictwo Suprema Lex, Kraków.
Rostowski J., Rostowska T., 2014, Rola systemu lustrzanych neuronów w rozwoju języka i komunikacji interpersonalnej, „Psychologia Rozwojowa”, nr 19(2), s 49–65.
Rotti G., Sgarbi Ch., Sinisi A., de Fazio L., Giambalvo N., Ferrari S., Galeazzi G. M., 2017, An update on intimate partner violence and mental health, „Minerva Psychiatrica”, nr 58 (4), s 216–233.
Siewierska A., Śliwczyńska J., Namysłowska I., 2008, Czy możliwa jest diagnoza systemowa? „Psychiatria Polska”, nr 42(1), s 17–24.
Sith S.M., Smith D.B., Pen C.E., Ward D.B., Tritt D., 2004, Intimate partner physical abuse perpetration and victimization risk factors: A meta-analytic review, „Aggression and Violent Behavior” 10(1), s. 65–98. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j. avb.2003.09.001”10.1016/j.avb.2003.09.001.
Smith S., Hayes S.C., 2019, W pułapce myśli. Jak skutecznie poradzić sobie z depresją, stresem i lękiem, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Sperry L., 2005, Case conceptualization: A strategy for incorporating individual, couple and family dynamics in the treatment process, „The American Journal of Family Therapy”, nr 33 (5), s. 353–364.
Stith S. M., Rosen K. H., McCollum E. E., Thomsen C. J., 2004, Treating intimate partner violence within intact couple relationships: outcomes of multi-couple versus individual couple therapy, „Journal of Marital and Family Therapy”, nr 30(3), s. 305–318.
Street E., 2013, Terapia rodzinna i systemowa, [w:] Psychoterapia i poradnictwo, t. 2, (red.) C. Feltham, I. Horton, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 333–340.
Szpringer M, Laurman-Jarząbek E., Drapała A., 2005, Profilaktyka uzależnień i przemocy w rodzinie, Wydawnictwo Stachurski, Kielce.
Świętochowski W., 2017, Rodzina w ujęciu systemowym, [w:] Psychologia rodziny, (red.) I. Janiacka, H. Liberska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 21–45.
Tryjarska B., 2006, Rodzina w ujęciu systemowym, [w:] Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych, (red.) Milewska E., Szymanowska A., Wydawnictwo CMPPP MEN, Warszawa.
Tucholska S., (2002), Charakterystyka sprawców przemocy domowej, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, nr 1, s. 34–38.
Tyszkowa M., 1991, Związek między rodzina i rozwojem psychicznym człowieka:poszukiwanie paradygmatu teoretycznego, „Roczniki Socjologii Rodziny”, nr 3, s. 133–153.
Vaselle-Augensytein R., Erlich, A., 1992, Male batterers : evidence for psychopatology,w: Intlimate Violence: Interdisciplinary Perspectives, (red.) E. C. Viano, DC: Taylor&Francis, Washington, s. 139–156.
Viere G. M., 2001, Examining family ritual, „The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families”, nr 9, s 285–288.
Walker L. E., 1989, Psychology and violence against women, „American Psychologist”,nr 44(4), s. 695–702.
Widera-Wysoczańska A., 2010, Mechanizmy przemocy w rodzinie. Z pokolenia na pokolenie, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Wolin S. J., Bennett L. A., 1984, Family rituals, „Family Process”, nr 23, s. 401–420.
Zubernis L., Snyder M., 2016, Case Conceptualization and Effective Interventions:Assessing and Treating Mental, Emotional, and Behavioral Disorders, Sage Publications,Los Angeles.
Pastwa-Wojciechowska, B., & Główczewska, J. (2021). Possibilities of therapeutic actions towards domestic violence perpetrators in conditions of prison isolation. Resocjalizacja Polska, (21), 23-49. https://doi.org/10.22432/pjsr.2021.21.03
Beata Pastwa-Wojciechowska
Uniwersytet Gdański Poland
Uniwersytet Gdański Poland
Joanna Główczewska
Uniwersytet Gdański Poland
Uniwersytet Gdański Poland
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright Notice:
Articles are published in accordance with conditions identical to the Creative Commons Attribution 4.0 (also called as CC-BY) license conditions, available on http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ and this permission applies to any language version or any later version of the license as published by the Creative Commons organization.
Author retain the copyright to the article, while at the same time he/she transfers the article property rights to the Publisher free of charge (without territorial and time restrictions).
The online edition of the Polish Journal of Social Rehabilitation is published under Open Access, which means that users can read, download, copy, distribute, print, search, and link to the full texts of these articles - are provided with full unrestricted access.
The publisher does not charge for providing access to full versions of articles nor for their use as referred to in above.
